رابطه خدمات بهداشتی و درمانی با وضعیت معلولیت در استان‌های کشور

مقدمه: شهر سالم شهری است که تمام شهروندانش را می‌بیند و نیازهای همه گروه‌ها و مردمش را برآورده می‌کند. امروزه، به معلولان به‌عنوان عضوی از جامعه که بخش عظیمی از نیروی فعال آن را نیز تشکیل می‌دهند و سالیانه بر جمعیت آن‌ها افزوده می‌شود، در برنامه‌های توسعه و کارشناسانه کم‌تر توجه می‌شود و شایسته است تحلیلی درخور، از چگونگی اوضاع و کمبودها و ویژگی‌های آن‌ها در استان‌های کشور صورت پذیرد. روش: این مقاله از نوع کاربردی و با هدف بررسی و مقایسه وضعیت معلولیت، کشف ارتباط معلولیت با وضعیت شاخص‌های بهداشتی درمانی در استان‌های کشور، رتبه‌بندی آن‌ها و مقایسه کمّی و کیفی آن میان گروه‌های سنی مختلف انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش را همه معلولان استان‌های کشور تشکیل می‌دهند. روش جمع‌آوری داده‌ها به‌صورت اسنادی است. تحلیل‌های این پژوهش شامل آزمون‌های توصیفی، تحلیل‌‌های مقایسه‌ای، آزمون رتبه‌بندی    TOPSISو آزمون ناپارامتریک هم‌بستگی است. یافته‌ها: با توجه به نسبت جمعیت کل هر استان، استان خراسان جنوبی و گیلان بیش‌ترین درصد معلولیت و استان‌های تهران و قزوین و قم کم‌ترین درصد معلولیت را دارند و بیش‌ترین درصد معلولان کشور مبتلا به اختلال ذهنی و نقص پا و کم‌ترین درصد آن متعلق به قطع دست هستند. همچنین، بیش‌ترین درصد انواع معلولیت مانند نابینایی، ناشنوایی، اختلال ذهنی و... نیز برای همه استان‌ها محاسبه و رتبه‌بندی شده است. درنهایت، میان خدمات بهداشتی درمانی و شیوع معلولیت در کل استان‌های کشور هم‌بستگی به‌عمل آمد و یافته‌ها نشان داد میان شاخص‌های بهداشتی درمانی و شیوع معلولیت در استان‌های کشور رابطه معنی‌داری وجود ندارد. بحث: بررسی رابطه بین توسعه مراکز و شاخص‌های بهداشتی درمانی در استان‌های کشور با معلولیت، نشان می‌دهد تفاوت‌های منطقه‌ای شیوع معلولیت در استان‌های کشور ممکن نیست از توسعه یافتگی یا توسعه نیافتگی استان‌ها نشئت‌گرفته باشد و علل و تعدد پراکنش آن را باید در مسائلی فراتر از توسعه شاخص‌های مختلف توسعه یافتگی جست‌وجو کرد؛ لذا می‌توان گفت میان کاهش تعداد معلولیت و میزان توسعه یافتگی شاخص‌های بهداشتی درمانی رابطه معنی‌داری وجود ندارد. به عبارت دیگر، با افزایش مراکز بهداشتی و درمانی، تعداد معلولان استان‌ها کاهش پیدا نکرده است